Czy zastanawiałeś się czy ktoś próbował zdefiniować i pogrupować nasze potrzeby? Z pewnością każdy pamięta piramidę potrzeb Maslova. Zainspirował on badaczy do dalszych poszukiwań. Klasyfikacji poziomów świadomości jest kilka. Dzisiaj przedstawię Ci jeden z nich.

Badania Greavs’a

Clare Graves ze względu na niejasności dotyczące koncepcji Maslow’a (piramidy potrzeb) szukał odpowiedzi dotyczącej potrzeby samorealizacji. W wyniku swoich badań, doszedł do wniosku, że trudno jest znaleźć jeden uniwersalny mianownik wszystkich ludzi. Zauważył, że ze względu na wykonywany zawód czy sposób życia, każdy inaczej pojmuje samorealizację, a co za tym idzie – każdy postrzega inaczej życie jako takie. Wynika to z różnego sposobu myślenia, przekonań religijnych i poglądów na świat. Graves opisał wzorce różnych grup na podstawie swoich badań, które zawierały kilkadziesiąt tysięcy obserwacji.

Udoskonalenie koncepcji przez Beck’a i Crown’a

Greaves stworzył harmonijny i klarowny system etapów rozwoju świadomości grup ludzkich. Beck i Cown, jego uczniowie i następcy, pozostali mu wierni i rozbudowali go, wyodrębniając nazwy i wybierając kolory symbolizujące każdy z poziomów.

Mówimy tutaj o strukturze, która określa rozwój świadomości jako spiralę, która jest poplątana oraz niesymetryczna. W rozwoju możemy zarówno wznosić się wyżej jak i spadać na niższe poziomy.

Zdefiniowane poziomy świadomości

Każdy opisany poziom rozwoju to zestaw systemu wartości, struktury psychologicznej, światopoglądu, a nawet sposób zarządzania. Dynamika spiralna pokazuje nam więc siedem poziomów świadomości charakteryzujących się poniższymi cechami : 

Beżowy 
– Poziom podstawowego przetrwania (jedzenie, picie, ciepło, bezpieczeństwo, seks);
– Instynkty wykorzystywane są do przetrwania;
– Występował on wśród najwcześniejszych ludzkich społecznościach;
– Występuje np. wśród noworodków czy osób umysłowo chorych.

Purpurowy
– Myślenie animistyczne : dobre i złe moce decydują o toczących się wydarzeniach;
– Najważniejszą potrzebą jest bezpieczeństwo;
– Występowanie: wiara w zaklęcia typu wudu, rytuały rodzinne, magiczne wierzenia, drużyny sportowe.

Czerwony
– Myślenie impulsywne, heroiczne, egocentryczne;
– Świat jest pełen zagrożeń i drapieżców, a człowiek na tym poziomie podbija, dominuje, przechytrza;
– Występowanie: podstawa feudalnych imperiów, zbuntowana młodzież, czarne charaktery z filmów o Jamesie Bondzie;
– 20% populacji, 5% władzy.

Niebieski
– Porządek życia narzuca kodeks postępowania z określonym kierunkiem i celem;
– Obowiązują niezmienne i absolutne zasady „dobra i zła”;
– Posłuszeństwo na zasadzie „porządku”, impulsywność hamowana przez poczucie winy;
– Występowanie: sztywne hierarchie społeczne, dickensowska Anglia, rycerskie kodeksy honorowe, harcerstwo, patriotyzm.

Pomarańczowy
– Od mentalności tłumu przechodzi do osiągnięć naukowych, poszukiwania prawdy w kategorii indywidualistycznych;
– Postrzeganie świata jako dobrze naoliwionej maszyny;
– Prawa natury, które rządzą światem można poznać i wykorzystać do swoich celów;
– Nastawienie na zdobywanie osiągnięć, również materialnych;
– Ważny jest prestiż, wiedza ekspercka i nauka;
– Życie można porównać do szachownicy, rozgrywamy partie, a Ci co zwyciężą rządzą przegranymi
– Występowanie: spółki komercyjne, państwa związkowe, Wall Street, przemysł kosmetyczny, kolonializm, Zimna Wojna, materializm.

Zielony
– Ludzki duch chce być uwolniony od żądzy i podziałów;
– Duża wrażliwość ekologiczna, uczucia opiekuńcze, ważne jest życie społeczne i ludzkie więzi;
– Nacisk na związki i dialog;
– Liczy się człowiek;
– Występowanie: psychologia humanistyczna, teologia, ruchy mniejszości, głęboka ekologia

Żółty
– Zwany również integrującym.
– Elastyczność, funkcjonalność, spontaniczność
– Wiedza i kompetencja zajmuje miejsce władzy

Turkusowy
– Inaczej nazwany holistycznym
– Uniwersalny system integrujących energii
– Wielorakie poziomy splecione w jeden
– Żywy, świadomy uniwersalny porządek
– Turkusowe myślenie używa całej spirali – widzi różne poziomy.

Źródła:

1. „ZARZĄDZANIE FIRM ZORIENTOWANI NA WARTOŚCI – ANALIZA SYSTEMÓW/GRUP WARTOŚCI” Natalia Domaniewska, Agnieszka Więckowska Koło Naukowe „Ludzie-Biznes-Technologie”, Politechnika Łódzka w: ”Aktualne problemy zarządzania małymi i średnimi przedsiębiorstwami”, s.292-302

2. „Psychologia integralna. Świadomość, duch, Psychologia, terapia” Ken Wilber, s. 34-39